15 Kesan Obesiti Terhadap Kesihatan Fizikal dan Mental

Artikel ini bincang tentang 15 kesan obesiti terhadap kesihatan fizikal dan mental. Dengan mengetahui kesan obesiti dengan lebih dalam, anda lebih ambil berat tentang obesiti dan elakkan dengan sedaya upaya.

Jom kita mula!

Fakta mengenai obesiti di Malaysia

Pada tahun 2020, Malaysia telah mengatasi negara China dengan menjadi antara negara Asia yang memiliki kadar berat badan yang berlebihan. Dianggarkan, menjelang tahun 2035, sebanyak 41% rakyat dewasa negara akan berdepan dengan isu obesiti. 

Baik dewasa mahupun kanak-kanak, tidak terlepas daripada mengalami masalah obesiti. Hasil Kajian Kesihatan dan Morbiditi Kebangsaan (NHMS) telah menunjukkan peningkatan berat badan berlebihan dan obesiti di kalangan kanak-kanak yang berumur antara 13 hingga 17 tahun sebanyak 30.5 peratus pada 2022 daripada 24.6 peratus pada tahun 2012.

Pada tahun 2022 juga didapati sebanyak 42 peratus daripada 600,000 orang pekerja yang telah menjalani Saringan Kesihatan Pertubuhan Keselamatan Sosial (Perkeso) atau HSP mengalami masalah obesiti.

Mengikut kajian,  obesiti ialah keadaan perubatan yang kadangkala dianggap sebagai penyakit. Ia berlaku apabila lemak badan berlebihan telah terkumpul sehingga ke tahap yang menjejaskan kesihatan secara negatif. Obesiti mempunyai 3 tahap kelas, kelas 1, kelas 2 dan kelas 3. Tahap kelas obesiti ditentukan mengikut kondisi pesakit obesiti.

Apakah yang akan berlaku jika seseorang telah mengalami masalah obesiti? Ketahui lebih lanjut 15 kesan obesiti terhadap kesihatan fizikal dan mental.

15 Kesan Obesiti Terhadap Kesihatan

1. Diabetes

Diabetes jenis 2 atau Type 2 Diabetes adalah penyakit yang berlaku apabila glukosa darah atau gula dalam darah adalah terlalu tinggi. Hampir 9 daripada 10 orang yang menghidap diabetes jenis 2 mempunyai berat badan berlebihan atau obesiti. Ini boleh menyebabkan penyakit jantung, strok, penyakit buah pinggang, masalah mata, kerosakan saraf dan masalah kesihatan lain.

Jika anda berisiko menghidap diabetes jenis 2, anda mungkin boleh mencegah diabetes dengan mengurangkan sekurang-kurangnya 5% hingga 7% daripada berat permulaan anda. Sebagai contoh, jika berat anda 90kg, matlamat anda adalah untuk menurunkan berat badan sebanyak 4kg hingga 6kg.

Kajian menerangkan dipercayai bahawa lemak badan yang berlebihan terutamanya lemak visceral (lemak di sekeliling organ), menyumbang kepada rintangan insulin. Rintangan insulin adalah keadaan di mana sel-sel badan tidak bertindak balas dengan betul kepada insulin, yang membawa kepada peningkatan paras gula dalam darah.

Rintangan insulin akan memberi tekanan pada sel beta dalam pankreas, yang bertanggungjawab untuk menghasilkan insulin. Lama kelamaan, sel beta mungkin menjadi letih dan tidak dapat menghasilkan insulin yang mencukupi untuk mengatasi rintangan insulin. Ini membawa kepada paras gula darah tinggi dan perkembangan diabetes jenis 2.

2. Kolesterol tinggi

Makanan yang tidak sihat boleh meningkatkan berat badan anda dan paras kolesterol LDL dan trigliserida. Makanan dengan serat larut seperti oat dan bijirin penuh lain, kekacang, epal, anggur, strawberi, terung dan bendi dapat membantu menurunkan kolesterol anda serta mengenyangkan anda. 

Tahap kolesterol tinggi boleh menyebabkan strok, serangan jantung dan komplikasi lain. Kajian mendapati apabila Body Mass Index (BMI) atau Indeks Jisim Badan  meningkat, begitu juga tekanan darah, kolesterol lipoprotein berketumpatan rendah, trigliserida, gula darah dan keradangan. Perubahan ini diterjemahkan kepada peningkatan risiko penyakit jantung koronari, strok, dan kematian kardiovaskular

3. Risiko strok

Antara kesan obesiti yang serius adalah pesakit akan mengalami risiko strok. Apabila seseorang itu mengalami masalah obesiti, jantung mereka perlu bekerja lebih keras untuk mengepam darah ke seluruh badan. Ini akan membawa kepada tekanan darah tinggi atau hipertensi. Tekanan darah tinggi adalah punca utama strok.

Tekanan darah tinggi boleh membuatkan salur darah yang membawa darah ke jantung menjadi keras dan sempit. Arteri yang mengeras, juga dipanggil aterosklerosis yang boleh meningkatkan risiko serangan jantung dan strok.

Kajian menerangkan hubungan antara obesiti dan strok adalah kompleks. Kesan obesiti terhadap perkembangan strok mungkin bergantung pada status pemakanan dan kematian berkaitan dengan BMI.

Secara ringkasnya,obesiti boleh menyebabkan strok melalui promosi aterosklerosis, keradangan kronik, hiperglikemia, dan rintangan insulin. Walau bagaimanapun, hubungan antara obesiti dan risiko strok mungkin berbeza-beza bergantung pada tahap kelas obesiti dan faktor lain.

4. Masalah pernafasan

Lemak yang tersimpan di sekitar leher boleh membuat saluran udara terlalu kecil. Ini boleh menyukarkan pernafasan pada waktu malam. Keadaan ini dipanggil apnea tidur. Kesan obesiti ini sangat bahaya kerana pernafasan mungkin boleh terhenti untuk jangka masa yang singkat pada orang yang mengalami apnea tidur.

Kajian mendapati apnea tidur adalah perkara biasa di kalangan orang yang mengalami obesiti. Ia boleh menyebabkan pernafasan seseorang menjadi tidak teratur atau berhenti sepenuhnya untuk tempoh tertentu pada waktu malam. Jika tidak dirawat, apnea tidur boleh meningkatkan risiko seseorang mengalami masalah kesihatan yang lain seperti diabetes jenis 2 dan penyakit jantung.

Kajian pula menerangkan terdapat korelasi linear antara obesiti dan Obstructive sleep apnea (OSA). Pada orang yang mengalami masalah kegemukan, deposit lemak di saluran pernafasan atas menyempitkan saluran udara. Terdapat penurunan dalam aktiviti otot di kawasan ini yang boleh, membawa kepada episod hipoksia dan apnea, dan mengakibatkan pesakit mengalami apnea tidur.

5. Tekanan darah tinggi

Tisu lemak tambahan dalam badan memerlukan lebih banyak oksigen dan nutrien. Pembuluh darah perlu mengedarkan lebih banyak darah ke tisu lemak tambahan. Ini bermaksud jantung anda perlu bekerja lebih keras untuk mengepam darah ke seluruh badan.

Peningkatan jumlah darah yang beredar memberikan tekanan tambahan pada dinding arteri anda. Tekanan tambahan ini dipanggil tekanan darah tinggi, atau hipertensi. Dari masa ke masa, tekanan darah tinggi boleh merosakkan jantung dan arteri anda.

Kajian menunjukkan obesiti boleh membawa kepada tekanan darah tinggi melalui pengaktifan sistem renin-angiotensin, peningkatan kronik nada simpatik, keabnormalan dalam diuresis dan natriuresis dan faktor lain yang berkaitan. Memahami mekanisme ini adalah penting untuk membentuk strategi rawatan yang berkesan untuk hipertensi yang disebabkan oleh obesiti.

6. Masalah pencernaan

Obesiti telah dikaitkan dengan risiko penyakit refluks gastroesophageal (GERD). GERD berlaku apabila asid perut bocor dan masuk ke dalam esofagus. Selain itu, obesiti meningkatkan risiko mendapat batu karang. Ini adalah apabila hempedu terkumpul dan mengeras dalam pundi hempedu. Ini mungkin memerlukan pembedahan.

Lemak juga boleh terkumpul di sekeliling hati dan membawa kepada kerosakan hati, tisu parut, dan juga kegagalan hati.

Kajian menerangkan penyakit pencernaan yang berkaitan dengan obesiti termasuk GERD, esofagus Barrett, kanser esofagus, polip dan kanser kolon, non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD) atau penyakit hati berlemak bukan alkohol, penyakit berkaitan hepatitis C, karsinoma hepatoselular, batu karang, kolangiokarsinoma dan kanser pankreas. Patofisiologi penyakit ini melibatkan kedua-dua faktor mekanikal dan humoral, serta tahap adipocytokines dan rintangan insulin yang diubah.

Pengurangan berat badan melalui perubahan gaya hidup atau pembedahan bariatrik boleh meningkatkan sindrom metabolik dan mengurangkan risiko penyakit berkaitan obesiti.

7. Masalah sistem endokrin

Sistem endokrin adalah penting untuk badan kita kerana ia mengawal banyak fungsi badan yang paling penting termasuk metabolisme, mood dan tingkah laku dan tekanan darah. Kesan obesiti dapat memberi masalah kepada sistem endokrin badan kita.

Terdapat kaitan antara obesiti dan banyak keadaan berkaitan endokrin dan hormon, antaranya 

hipotiroidisme, sindrom Cushing dan sindrom ovari polikistik (PCOS).

Salah satu risiko kesihatan utama obesiti ialah perkembangan diabetes jenis 2.Mengikut kajian,  Kira-kira 8 daripada 10 orang dewasa yang menghidap diabetes jenis 2 juga mempunyai berat badan berlebihan atau obesiti. Paras gula darah yang tinggi boleh membawa kepada komplikasi lain, seperti penyakit jantung, strok, dan penyakit buah pinggang.

8. Ketumpatan tulang dan jisim otot

Satu lagi kesan obesiti adalah menyebabkan ketumpatan tulang dan jisim otot semakin merosot. Ini dirujuk sebagai obesiti osteosarcopenik. Obesiti osteosarkopenik boleh membawa kepada risiko patah tulang yang lebih tinggi, ketidakupayaan fizikal, rintangan insulin, dan hasil kesihatan keseluruhan yang lebih buruk.

Berat tambahan juga boleh memberi terlalu banyak tekanan pada sendi, menyebabkan kesakitan dan kekakuan.

Kajian mendapati obesiti mempunyai hubungan yang kompleks dengan kesihatan tulang. Kesan obesiti terhadap metabolisme tulang dipengaruhi oleh pelbagai faktor seperti berat badan, isipadu lemak, adipokin yang dirembeskan oleh tisu adiposa, dan pengedaran tisu adiposa. Namun begitu, korelasi antara obesiti dan kesihatan tulang masih belum difahami sepenuhnya dan hasilnya tidak konsisten. 

Kajian lain pula menunjukkan individu yang mengalami masalah obesiti tanpa mengira umur, mempunyai kekuatan otot yang lebih besar berbanding dengan orang yang tidak mengalami masalah obesiti. Ini menunjukkan bahawa peningkatan adipositas bertindak sebagai rangsangan beban berlebihan yang kronik pada otot antigraviti. Ini meningkatkan saiz dan kekuatan otot. 

9. Masalah kesuburan

Kesan obesiti boleh menyukarkan seseorang untuk hamil. Ia juga telah dikaitkan dengan penurunan paras testosteron yang boleh menyebabkan sesetengah individu yang mengalami masalah obesity lebih sukar untuk hamil.

Kajian menunjukkan obesiti mempunyai kesan negatif terhadap fungsi pembiakan pada wanita. Ia menjejaskan sistem pembiakan melalui pelbagai mekanisme seperti rintangan insulin, peningkatan tahap leptin, hiperandrogenemia, anovulasi, perubahan dalam tahap adipokine, dan steroidogenesis. 

Perubahan ini boleh menyebabkan penurunan kadar kehamilan, peningkatan kadar keguguran dan komplikasi semasa kehamilan yang mengakibatkan penurunan kadar kelahiran hidup dalam konsep semula jadi dan berbantu. Obesiti boleh menjejaskan fungsi pembiakan dengan menjejaskan kedua-dua ovari dan endometrium.

Selain itu, obesiti boleh meningkatkan risiko komplikasi serius semasa kehamilan.

10. Masalah sistem integumen (kulit)

Kesan obesiti juga boleh dilihat di kulit anda. Ruam boleh berlaku di antara kulit lemak badan berlipat. Keadaan ini dikenali sebagai acanthosis nigricans. 

Acanthosis nigricans dicirikan oleh perubahan warna dan penebalan kulit pada lipatan dan lipatan badan anda. Ia juga telah dikaitkan dengan rintangan insulin dan diabetes jenis 2.

Kajian mendapati obesiti dapat menjejaskan kulit dengan pelbagai cara. Perubahan kulit pada pesakit obesiti termasuk jangkitan kulit dan keadaan hipertropik kulit seperti acanthosis nigricans dan fibroma. Kira-kira 60-70% pesakit obesiti mengalami perubahan kulit ini.

11. Risiko kanser

Perkaitan antara obesiti dan kanser tidak sejelas penyakit lain seperti penyakit jantung dan strok. Namun, obesiti boleh meningkatkan risiko anda untuk kanser tertentu, termasuk kanser ovari, rahim, kolon, pundi hempedu, pankreas, buah pinggang, prostat, serviks, endometrium dan payu dara.

Kajian menunjukkan obesiti telah dikaitkan dengan perkembangan beberapa kanser biasa, termasuk kanser payudara, kolorektal, esofagus, buah pinggang, pundi hempedu, rahim, pankreas, dan hati. Mekanisme asas bagaimana obesiti menyebabkan kanser adalah kompleks dan tidak difahami sepenuhnya. 

Adalah dipercayai bahawa metabolisme asid lemak yang diubah, pembentukan semula matriks ekstraselular, rembesan hormon, disregulasi imun, keradangan kronik, dan perubahan dalam mikrobiom usus mungkin memainkan peranan dalam perkembangan kanser dalam individu obesiti. 

Perubahan gaya hidup seperti diet, senaman, dan terapi tingkah laku adalah intervensi penting untuk menguruskan obesiti dan mengurangkan risiko kanser. 

12. Penyakit hati berlemak

Individu yang mempunyai obesiti boleh menghidap penyakit hati yang dikenali sebagai penyakit hati berlemak atau steatohepatitis bukan alkohol . Ini berlaku apabila lemak berlebihan terkumpul di dalam hati yang boleh merosakkan hati atau menyebabkan tisu parut tumbuh yang dikenali sebagai sirosis.

Penyakit hati berlemak biasanya tidak mempunyai gejala tetapi  boleh menyebabkan kegagalan hati. Satu-satunya cara untuk menguruskan penyakit ini ialah menurunkan berat badan, bersenam dan mengelakkan minum alkohol.

Kajian menerangkan obesiti viseral adalah faktor risiko penting untuk permulaan non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD) atau penyakit hati berlemak bukan alkohol. Pengumpulan lemak ektopik, termasuk obesiti visceral dan hati berlemak membawa kepada disfungsi tisu adipos dengan menjejaskan pengeluaran adipositokin.

13. Masalah mobiliti

Kesan obesiti akan menyebabkan masalah mobiliti untuk bergerak dari satu tempat kerana berat badan yang berlebihan. Kajian menunjukkan lelaki dan wanita yang mengalami berat badan berlebihan atau obes mempunyai peningkatan risiko had mobiliti berbanding mereka yang mempunyai berat badan normal. 

14. Tekanan mental

Kesan obesiti bersama penyakit lain yang mungkin dihidapi pesakit boleh menyebabkan tekanan mental. Kajian mendapati antara 20% dan 60% orang yang mengalami obesiti menghidap penyakit psikiatri.

Ramai individu obesiti telah mendapatkan rawatan kesihatan mental untuk mengubah tabiat pemakanan mereka atau menangani kesan emosi penyakit ini. Kira-kira 50% daripada calon pembedahan bariatrik mempunyai sejarah penjagaan kesihatan mental, dan sehingga 40% mempunyai beberapa jenis rawatan (sama ada psikoterapi atau ubat) pada masa pembedahan.

Ubat psikiatri, terutamanya antipsikotik dan beberapa jenis antidepresan boleh menyumbang kepada penambahan berat badan dan/atau mempunyai pengaruh yang memudaratkan ke atas usaha mengawal berat badan. 

15. Aspek sosial

Kesan obesiti boleh juga mengakibatkan masalah dari aspek sosial dan penerimaan dari sesetengah masyakat. Ada juga mengklasifikasikan obesit sebagai malas, tidak cerdik, dan tidak berdisiplin. Mengalami diskriminasi disebabkan berat badan telah dikaitkan dengan peningkatan kemungkinan mengalami kemurungan, gangguan pemakanan dan corak aktiviti fizikal yang rendah.

Kajian menunjukkan obesiti berpunca daripada interaksi kompleks faktor genetik dan persekitaran yang kebanyakannya berada di luar kawalan individu. Walaupun begitu, bukti stigmatisasi obesiti kekal banyak di seluruh bidang media, hiburan, media sosial dan internet, pengiklanan, saluran berita, dan landskap politik dan kesihatan awam. Ini mempunyai akibat yang merosakkan termasuk kemudaratan psikologi, fizikal dan sosioekonomi.

Kesimpulan

Berikut adalah kesan obesiti terhadap kesihatan yang anda perly ketahui:

1. Diabetes
2. Kolesterol tinggi
3. Risiko strok
4. Masalah pernafasan
5. Tekanan darah tinggi
6. Masalah pencernaan
7. Masalah sistem endokrin
8. Ketumpatan tulang dan jisim otot
9. Masalah kesuburan
10. Masalah sistem integumen (kulit)
11. Risiko kanser
12. Penyakit hati berlemak
13. Masalah mobiliti
14. Tekanan mental
15. Aspek sosial

Anda juga boleh baca tentang:

• Punca Obesiti
• Cara Mengatasi Obesiti
• Faktor obesiti